STANOWISKO GŁÓWNEGO INSPEKTORATU PRACY Z 9 SIERPNIA
2010 R. W SPRAWIE WYNAGRODZENIA ZA URLOP WYPOCZYNKOWY
(GPP–110–4560–50–1/10/PE/RP)
Stosownie
do przepisów art. 172 Kodeksu pracy
za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby
w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na
podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających
miesiąc rozpoczęcia urlopu; w przypadku znacznego wahania wysokości
wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy.
Kwestie
związane z ustalaniem wynagrodzenia za urlop regulują również przepisy rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie
szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania
wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. nr
2, poz.14 ze zm.).
Jeżeli
pracownikowi przysługuje wynagrodzenie miesięczne w stałej wysokości, wówczas
za czas urlopu pracownikowi wypłaca się wynagrodzenie w takiej wysokości, w
jakiej mu ono przysługuje w miesiącu, w którym korzysta z urlopu. Oznacza to,
że bez względu na długość trwania urlopu pracownik otrzyma za miesiąc, w którym
korzystał z urlopu, wszystkie składniki określone w stałej stawce miesięcznej
(np. wynagrodzenie zasadnicze, przyjęte w stałej wysokości dodatki funkcyjne,
stażowe, itp.) w wysokości ustalonej w umowie o pracę.
Składniki
wynagrodzenia wypłacane za okresy dłuższe niż jeden miesiąc (np. premie lub
dodatki kwartalne, tzw. „trzynastka”), wypłaca się w normalnych terminach
wypłaty tych składników, traktując urlop jak okres wykonywania pracy. Oznacza
to, że składniki takie nie są uwzględniane w wynagrodzeniu za czas urlopu,
natomiast okoliczność, że pracownik korzystał w danym okresie z urlopu, nie
może powodować obniżenia wysokości tego świadczenia.
Przy
obliczaniu wynagrodzenia składającego się ze zmiennych składników
wynagrodzenia, które są wypłacane za okresy miesięczne lub krótsze zasadniczą
sprawą jest obliczenie podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego, a następnie
ustalenie liczby dni, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z
którego została ustalona podstawa wymiaru wynagrodzenia urlopowego.
Obliczając
podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego uwzględnia się wynagrodzenie i inne
świadczenia ze stosunku pracy w tym dodatki, np. funkcyjny, za staż pracy, za
znajomość języków, za pracę w warunkach szkodliwych lub uciążliwych dla
zdrowia, premie, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych i w porze
nocnej, itp. z wyjątkiem należności enumeratywnie wymienionych w § 6 ww.
rozporządzenia.
W
celu obliczenia podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego składającego się ze
zmiennych składników wynagrodzenia, sumuje się te składniki wypłacone
pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc
wykorzystywania urlopu. W przypadku jeśli składniki te podlegają znacznemu
wahaniu, mogą one być obliczone w wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie
dłuższym niż 3 miesiące (np. 6 miesięcy), nie dłuższym jednak niż 12 miesięcy
kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
W
tym miejscu należy zaznaczyć, że jeżeli przepisy o wynagradzaniu obowiązujące u
pracodawcy przewidują wypłatę wynagrodzenia za każdy miesiąc np. w 8 dniu
następnego miesiąca, przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego pracownika, który
korzystał z urlopu np. w maju należy uwzględnić wynagrodzenie wypłacone temu
pracownikowi w kwietniu (wynagrodzenie za marzec), w marcu (wynagrodzenie za
luty) i w lutym (wynagrodzenie za styczeń).
Przy
obliczaniu liczby dni, w czasie których pracownik wykonywał pracę, uwzględnia
się wszystkie dni przepracowane, w tym także niedziele, święta i dni wolne od
pracy wynikające z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Nie uwzględnia
się natomiast dni, które nie zostały przepracowane, nawet jeżeli za dni te
pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie (np. dni niezdolności do pracy z
powodu choroby, dni przestoju w pracy). Nieuwzględnienie tych dni jest
konsekwencją nieuwzględniania wynagrodzenia za nie w podstawie wymiaru
wynagrodzenia urlopowego.
Dzieląc
podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał
pracę w okresie, z którego została ustalona podstawa wymiaru, a następnie
mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin,
jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy,
zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie
korzystał z urlopu otrzymamy wynagrodzenie za urlop.
W
opisanych w piśmie przypadkach przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop należy
stosować wskazane wyżej zasady. I tak w celu ustalenia wynagrodzenia
pracownika, które składa się ze składników stałych i zmiennych, podlegających
dużym wahaniom, to pracodawca decyduje z jakiego okresu ustali postawę wymiaru,
jednakże zgodnie z przepisami okres ten może wynosić od 3 do maksymalnie 12
miesięcy.
Ponadto,
jeśli przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego pracodawca przyjmie do podstawy
wymiaru okres np. 4 miesięcy, wówczas podstawę wymiaru dzieli się przez liczbę
godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została
ustalona ta podstawa.